Nobelprijs voor de Literatuur
Gisteren werd bekend gemaakt dat de Nobelprijs voor de Literatuur dit jaar wordt toegekend aan Bob Dylan. De wereld reageert heftig en vooral verdeeld. Kan Dylan als muzikant wel een literatuurprijs winnen? Uit de schrijverswereld komen reacties als:
‘De Nobelprijs hoeven we voortaan dus niet meer serieus te nemen’ en ‘songteksten kunnen alleen meedingen als ze ook in boekvorm zijn gepubliceerd’. Is muziek een kunstvorm op zich en vormen muziek en muziektekst een geheel? Of kan een tekst pure poëzie zijn, ook vergezeld door muziek?
Ik heb geen idee. Een onderzoekje op internet helpt ons misschien bij een juiste afweging.
Definitie van poëzie
Wikipedia heeft de volgende definitie: Poëzie of dichtkunst (van het Griekse ‘poiesis’/ποίησις: maken, scheppen, vormen) is een vorm van literatuur die de esthetische en ritmische eigenschappen van taal zoals metrum en geluidssymboliek benut om betekenissen te genereren ter aanvulling, vervanging of ondermijning van de prozaïsche, ogenschijnlijke betekenis.
Definitie van Literatuur
In dit kader is het goed om ook de definitie van literatuur nog even op te zoeken:
Met literatuur wordt in het algemeen bedoeld: het geheel van teksten waarvan geoordeeld wordt dat ze universele waarde hebben. Traditioneel gaat het om proza- en dichtwerken die erin slagen zich in vorm, inhoud en intentie te onderscheiden van andere esthetische geschriften.
Is een songtekst een geschrift?
Een definitie van een geschrift is: geschreven tekst, die ook gedrukt kan zijn.
Tja, de teksten van Dylan werden eerst getypt en daarna werd de muziek erbij bedacht. Of misschien wel gelijktijdig. Maar ze zijn dus ergens ‘geschreven’.
De waarde van de teksten van Dylan
Veel belangrijker is wat zijn teksten betekenen in stijl, in emotie en in tijdgeest. Ze zijn kenmerkend voor een tijdperk en hebben vele mensen beïnvloed en geraakt. Dylan heeft poëzie in een ander daglicht gezet en toegankelijk gemaakt voor een hele grote groep mensen die er misschien op een andere wijze niet mee in aanraking zou komen. Het technisch beoordelen van de teksten op poëtische kenmerken, daar zal ik me verre van houden. Maar ik vind wel dat hij een significant verschil heeft gemaakt met zoveel indrukwekkende teksten en dat heeft dat naar mijn bescheiden mening veel waarde.
Treffende tekst
Deze tekst van Bob Dylan vind ik treffend en passend bij de discussie:`
She lit a burner on the stove and offered me a pip
“I thought you’d never say hello,” she said
“You look like the silent type.”
Then she opened up a book of poems
And handed it to me
Written by an Italian poet
From the thirteenth century.
And every one of them words rang true
And glowed like burnin’ coal
Pourin’ off of every page
Like it was written in my soul from me to you,
Tangled up in blue.
En dit gevoel, dit magische gevoel, dat gloeit in de harten van de Dylan generatie. Zij voelden zich gegrepen en begrepen. Want in een hoofd dat woelt en stoeit met alles wat er van binnen en van buiten gebeurt, is muziek de geleider van ware poëzie. En de herkenning van de diepgaande tekst is opruiend, troostend of hoopgevend. Hoe prachtig is dat….!
Op Youtube hebben we een poëtische Dylan afspeellijst voor jullie klaargezet.
